Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) là một loại ký sinh trùng microsporidian lây nhiễm cho tôm, gây ra những vấn đề đáng kể trong nuôi tôm, đặc biệt là ở các nước châu Á. Nó ảnh hưởng đến gan tụy, một cơ quan quan trọng trong tôm để tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Không giống như các bệnh tôm khác, EHP thường không gây tử vong hàng loạt nhưng lại dẫn đến tôm chậm tăng trưởng, chuyển đổi thức ăn kém và thiệt hại kinh tế do tôm còi cọc.
Dấu hiệu nhiễm EHP:
Tăng trưởng chậm: Tôm bị nhiễm bệnh phát triển chậm hơn đáng kể so với tôm khỏe mạnh.
Kích thước thay đổi: Tôm bị nhiễm bệnh có thể thay đổi kích thước trong một quần thể do còi cọc, khiến người nông dân khó đạt được sự đồng đều về kích thước thu hoạch.
Đổi màu: Gan tụy có thể trở nên nhợt nhạt và ít nhìn thấy hơn qua lớp vỏ ngoài.
Lây truyền:
Đường phân-miệng: EHP có thể lây truyền qua việc tiêu thụ phân tôm bị nhiễm bệnh, tôm chết hoặc thức ăn bị ô nhiễm.
Nước và trầm tích: Bào tử ký sinh trùng có khả năng phục hồi cao và có thể tồn tại trong nước, trầm tích ao và trên thiết bị nuôi trong thời gian dài.
Phòng ngừa và quản lý:
Quản lý chất lượng nước: Thường xuyên theo dõi và quản lý chất lượng nước để giảm căng thẳng cho tôm, khiến chúng dễ bị nhiễm trùng hơn.
Kiểm dịch và xét nghiệm: Kiểm dịch đàn mới và thường xuyên xét nghiệm EHP bằng PCR để phát hiện sớm các bệnh nhiễm trùng.
Vệ sinh: Làm sạch và khử trùng kỹ lưỡng ao, thiết bị và nước trước khi thả tôm mới.
Sử dụng Probiotics: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng probiotics có thể giúp giảm tác động của EHP bằng cách cải thiện sức khỏe đường ruột của tôm và cạnh tranh với các tác nhân gây bệnh.
Tránh cho ăn quá nhiều: Cho ăn quá nhiều dẫn đến dư thừa chất hữu cơ, thúc đẩy bào tử EHP sống sót trong trầm tích ao.
Điều trị:
Hiện tại, không có phương pháp điều trị cụ thể nào cho EHP. Các chiến lược quản lý tập trung vào việc phòng ngừa và kiểm soát sự lây lan của ký sinh trùng trên các trang trại. Cải thiện quản lý ao, các biện pháp an toàn sinh học và thả giống cẩn thận có thể giúp giảm thiểu tổn thất.
Các ao bị nhiễm bệnh thường cần được xả nước, khử trùng và để trống trong một thời gian để loại bỏ bào tử EHP khỏi môi trường.
Bằng cách tuân thủ các biện pháp quản lý môi trường và an toàn sinh học nghiêm ngặt, sự lây lan của EHP có thể được giảm thiểu, nhưng việc diệt trừ khỏi một trang trại bị nhiễm bệnh là rất khó khăn.
